Έκτωρ
Ο Έκτωρ είναι ένας από τους βασικούς χαρακτήρες στην ιστορία του Τρωικού Πολέμου. Ήταν ο μεγαλύτερος αδερφός του Τρώα πρίγκιπα Πάρη, και θεωρείται από τους αρχαίους Έλληνες ως ευγενής, δίκαιος και άφοβος στη μάχη.
Ο Έκτωρ ήταν ο μεγαλύτερος από πολλά παιδιά του βασιλιά της Τροίας, Πρίαμου. Αν και ήταν ένας άλλος ο γιος του Πρίαμου ο υπαίτιος για τον Τρωικό πόλεμο, επειδή έκλεψε την κόρη του βασιλιά Μενέλαου, οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν τον Έκτορα με σεβασμό και θαυμασμό. Παρόλο που ήταν εχθρός τους, αποτελούσε μια φιγούρα με αρχές και τεράστιο θάρρος. Επίσης πίστευαν ότι ο Έκτωρ δεν ενέκρινε τις πράξεις του Πάρη, αν και η αφοσίωση στον αδερφό τον έκανε να πολεμήσει για λογαριασμό του.Κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, ο Έκτωρ ήταν ο αρχηγός των τρωικών δυνάμεων στις μάχες τους εναντίων των Αχαιών (Ελλήνων) εισβολέων. Όμως η ιστορία του Έκτορα δεν είναι απλά μια ιστορία πολέμου και μάχης. Αντίθετα δίνεται έμφαση στη σημασία που έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες στον θεσμό της οικογένειας. Στην Ιλιάδα του Ομήρου, που χρονολογείται στον 8ο αιώνα π.Χ., υπάρχει μια συγκεκριμένη συναισθηματική σκηνή, όπου ο Έκτωρ, έχοντας μόλις τελειώσει μια σκληρή μάχη, απολαμβάνει χαρούμενες στιγμές με την γυναίκα του, την Ανδρομάχη και τον μικρό γιο τους, τον Αστυάνακα. Αργότερα στην ιστορία, ο Όμηρος περιγράφει την βαθιά οδύνη της Ανδρομάχης αλλά και των Τρώων γενικά, στο νέο του θανάτου του Έκτορα.
Η Ελλάδα, η Τροία και ο Τρωικός Πόλεμος
Η αρχαία πόλη της Τροίας ήταν μέρος τους δικτύου των κρατών πόλεων με τις οποίες η Ελλάδα έκανε εμπόριο και είχε σχέσεις γύρω από την Μεσόγειο. Σύμφωνα με το μύθο, ο βασιλιάς Πρίαμος που καταγόταν από τον Δία, άκουσε μια προφητεία, ότι ο νεογέννητος Πάρης θα έφερνε την καταστροφή της Τροίας. Έτσι ο Πρίαμος τον εγκατέλειψε σε μια πλαγιά, εκεί όμως βρέθηκε ένας βοσκός που διέσωσε το μωρό και το μεγάλωσε σαν δικό του παιδί. Όταν μεγάλωσε ο Πάρης επέστρεψε στην Τροία και επανενώθηκε με τη βασιλική οικογένεια. Ο Πρίαμος τον έστειλε στην Ελλάδα, όπου επισκέφτηκε τον βασιλιά Μενέλαο της Σπάρτης. Η θεά του έρωτα, Αφροδίτη, είχε υποσχεθεί στον Πάρη ότι θα τον πάντρευε με την πιο όμορφη γυναίκα στον κόσμο, η οποία ήταν γυναίκα του Μενελάου και το όνομά της ήταν Ελένη. Η Ελένη και ο Πάρης κλέφτηκαν και εγκαταστάθηκαν στην Τροία. Όταν οι Έλληνες έμαθαν για την προσβολή στον βασιλιά Μενέλαο, συγκέντρωσαν τον μεγαλύτερο στρατό εκείνης της εποχής, και εκστράτευσαν εναντίον της Τροίας για να πάρουν πίσω την Ελένη. Έτσι ξεκίνησε ο Τρωικός Πόλεμος.
Ο βασιλιάς Πρίαμος ήταν ήδη ηλικιωμένος όταν ξεκινούσε ο πόλεμος, έτσι επιλέχθηκε ο γιος του Έκτορας να ηγηθεί τον στρατό των Τρώων. Ο Έκτωρ ήταν η προφανής επιλογή για να αναλάβει την ηγεσία, όχι μόνο λόγω του ότι ήταν πρίγκιπας, αλλά και επειδή ήταν ονομαστός για την πολεμική του υπεροχή. Οι Έλληνες γνώριζαν ότι αν δεν μπορούσαν να τον σκοτώσουν, πιθανώς δεν θα κατάφερναν να κατακτήσουν την Τροία. Ο Έκτωρ ήταν τρομερός αντίπαλος, και συχνά είχε την βοήθεια του θεού Απόλλωνα. Ήταν ένας από του λόγους που, σύμφωνα με το μύθο, ο Τρωικός Πόλεμος κράτησε δέκα ολόκληρα χρόνια. Αν και ο Έκτωρ ήταν επιδέξιος μαχητής και σκότωσε πολλούς από τους καλύτερους Έλληνες πολεμιστές, δεν απολάμβανε τον πόλεμο αλλά έβλεπε την άμυνα της πόλης σαν ιερό του καθήκον. «Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης» ήταν τα λόγια με τα οποία εμψύχωνε τους συμπολεμιστές του. Σε μια περίπτωση επιχείρησε να τερματίσει τον πόλεμο κρίνοντάς τον με μια μονομαχία ανάμεσα στον Πάρη και τον Μενέλαο, αλλά η Αφροδίτη περενέβη στη μάχη βοηθώντας τον Πάρη κι έτσι το αποτέλεσμα της μονομαχίας δεν ήταν ξεκάθαρο.
Ο θάνατος του Έκτορα.
Ο καλύτερος πολεμιστής των Ελλήνων, αλλά και του Τρωικού Πολέμου ήταν ο Αχιλλέας. Εξαιτίας όμως μιας διαφωνίας με τον Αγαμέμνονα, τον αρχιστράτηγο των Ελλήνων, ο Αχιλλέας αρνιόταν να πολεμήσει και οι Τρώες είχαν πάρει το πάνω χέρι. Στο σημείο αυτό, ο Πάτροκλος, ο καλύτερος φίλος του Αχιλλέα, αποφάσισε να πάει στη μάχη με το άρμα του Αχιλλέα, φορώντας την πανοπλία του Αχιλλέα. Θεώρησε ότι αν οι Έλληνες στρατιώτες νόμιζαν ότι είχαν μαζί τους τον Αχιλλέα, θα πολεμούσαν με μεγαλύτερο θάρρος. Είχε δίκιο, κι έτσι οι Έλληνες οδήγησαν τη μάχη πίσω προς την πόλη. Ο Έκτωρ βλέποντας ότι συμμετείχε και ο Αχιλλέας, φοβήθηκε να μπει στη μάχη. Γνώριζε ότι ο Αχιλλέας ήταν καλύτερος πολεμιστής και δεν θα μπορούσε να τον αντιμετωπίσει. Ο Έκτωρ όμως ξεπέρασε το φόβο του και συνάντησε τον εχθρό στο πεδίο της μάχης, και καθώς αποδείχτηκε ότι δεν ήταν ο Αχιλλέας, ο Έκτωρ σκότωσε εύκολα τον Πάτροκλο. Στη συνέχεια πήρε τα άρματα του Αχιλλέα από το σώμα του Πάτροκλου και τα φόρεσε ο ίδιος.
Όταν αντιλήφθηκε ότι ο Έκτωρ είχε σκοτώσει τον φίλο του τον Πάτροκλο, ο Αχιλλέας θρηνώντας, αποφάσισε να εκδικηθεί για το θάνατό του κι έτσι μπήκε και πάλι στη μάχη. Όταν ο Πρίαμος είδε τον κίνδυνο από την επέλαση του Αχιλλέα, διέταξε τον στρατό των Τρώων να υποχωρήσει μέσα από τα τείχη της πόλης. Ο Έκτωρ όμως αρνήθηκε. Έμεινε έξω από τα τείχη , για να αντιμετωπίσει τον Αχιλλέα, αλλά μετά από λίγο έχασε το θάρρος του και άρχισε να τρέχει μακριά του. Ο Αχιλλέας τον κυνηγούσε γύρω από τα τείχη, ώσπου η θεά του πολέμου Αθηνά, που υποστήριζε τους Έλληνες, ξεγέλασε τον Έκτορα. Εμφανίστηκε μπροστά του με τη μορφή του αδερφού του, Διήφοβου, και τον ενθάρρυνε να σταθεί και να πολεμήσει. Με την ψευδαίσθηση ότι είχε τον αδερφό του στο πλάι του, ο Έκτωρ γύρισε να αντιμετωπίσει τον Αχιλλέα. Στη μάχη που ακολούθησε ο Αχιλλέας τον σκότωσε, καρφώνοντάς τον στο λαιμό με το δόρυ του.Χωρίς να είναι ικανοποιημένος με τον θάνατο του Έκτορα, ο Αχιλλέας έδεσε το πτώμα του αντιπάλου του πίσω από το άρμα του και το περιέφερε γύρω από το πεδίο της μάχης, προτού επιστρέψει πίσω στο στρατόπεδο. Ο Δίας προέτρεψε τον χαροκαμένο Πρίαμο να επισκεφτεί τον Αχιλλέα, για να τον ικετέψει να του δώσει το σώμα του γιου του. Ο Αχιλλέας λυπήθηκε τον γέρο βασιλιά και του παρέδωσε το σώμα. Τότε ο Πρίαμος επέστρεψε στην Τροία με το κορμί του Έκτορα και το ετοίμασε για την κηδεία.
Σύντομα μετά και τον θάνατο του Έκτορα, οι Έλληνες τελικά ξεγέλασαν τους Τρώες με τον Δούρειο Ίππο και μπήκαν μέσα στην πόλη. Έκαψαν συθέμελα την Τροία, και πήραν την Ελένη πίσω στην Ελλάδα. Ο γιος του Έκτορα, Αστυάναξ, πετάχτηκε από τις επάλξεις και σκοτώθηκε για να μη προσπαθήσει να πάρει εκδίκηση σε περίπτωση που μεγάλωνε, ενώ η Ανδρομάχη σκλαβώθηκε.
Έκτωρ και Τροία
Στην ιστορία του Τρωικού Πολέμου, ιδιαίτερα στην εκδοχή της Ιλιάδας του Ομήρου, ο Έκτωρ δεν είναι απλά ένας μεγάλος ήρωας, αλλά γίνεται σύμβολο που συνδέεται με τη μοίρα της Τροίας. Όπως και η Τροία είναι δυνατός, ακέραιος και στέκεται αγέρωχος απέναντι στους Έλληνες εισβολείς για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι ελπίδες της Τροίας στηρίζονται πάνω του, και όσο εκείνος αντέχει, το ίδιο κάνει και η πόλη. Όπως χάνεται ο Έκτορας, με τον ίδιο τρόπο καταδικάζεται και η Τροία. Το τέχνασμα που ξεγέλασε το Έκτορα για να πολεμήσει τον Αχιλλέα και ο απαξιωτικός τρόπος που φέρθηκε στο πτώμα του ο Αχιλλέας, γίνονται πράξη από τους Έλληνες και για την Τροία. Τους ξεγέλασαν με τον κούφιο Δούρειο Ίππο, που μετέφερε κρυμμένους πολεμιστές με επικεφαλής τον Οδυσσέα, ενώ μετά έκαψαν την πόλη και ταπείνωσαν τους κατοίκους της. Η αδυναμία της Τροίας, όπως και του Έκτορα, ήταν η άρνησή της να κάνει οτιδήποτε παρά να πολεμά. Αντί να διαπραγματευτεί για να βρει μια συμβιβαστική λύση που θα τελείωνε τον πόλεμο, η Τροία στηρίζεται αποκλειστικά στην στρατιωτική της δύναμη, όπως ο Έκτωρ στη δική του δύναμη, με αποτέλεσμα να πέσει θύμα της επιτηδειότητας των Ελλήνων.
Ο θαυμασμός των Ελλήνων
Αν και ο Έκτωρ ήταν Τρώας, οι αρχαίοι Έλληνες τον σέβονταν και τον θεωρούσαν πρότυπο στρατιωτικό ηγέτη. Θαύμαζαν την πραότητα, το θάρρος, την αίσθηση του καθήκοντος, και πίστευαν ότι αυτές οι αρετές ήταν πιο χρήσιμες στη μάχη από την ωμή, απρόβλεπτη βίαιη συμπεριφορά του αντιπάλου του, Αχιλλέα.
Παρ’όλες τις αρετές του ο Έκτωρ ήταν μια τραγική φιγούρα. Ο Όμηρος, συνδέει τον Έκτορα με την οικογένειά του και περιγράφει με λεπτομέρεια την οδύνη της συζύγου του μετά το θάνατό του, επιδεικνύοντας ότι τα θύματα ενός πολέμου δεν είναι μόνο οι πολεμιστές, αλλά και οι οικογένειές τους.
Πηγές
Η Ιλιάδα του Ομήρου θεωρείται το πρωταρχικό μεγάλο έργο γύρω από τον Τρωικό Πόλεμο. Μεγάλο κομμάτι του έπους εστιάζει στη ζωή του Έκτορα κατά τα τελευταία γεγονότα του πολέμου, ενώ ολοκληρώνεται με την κηδεία του ήρωα. Η Ιλιάδα πάντως δεν περιέχει το τέλος του πολέμου, παρόλο που ο Όμηρος το αναφέρει στο άλλο μεγάλο έπος του, την Οδύσσεια. Ο τραγικός ποιητής Ευριπίδης, στο έργο του Τρωάδες, αναφέρεται στην γυναίκα του Έκτορα, Ανδρομάχη, μετά την πτώση της Τροίας. Άλλοι κλασικοί συγγραφείς όπως ο Πίνδαρος, ο Απολλόδωρος και ο Οβίδιος πρόσθεσαν στοιχεία με τα έργα τους στον Τρωικό Πόλεμο. Από εκείνους γνωρίζουμε και τις περισσότερες λεπτομέρειες για το τέλος του πολέμου και τη μοίρα της οικογένειας του Έκτορα.