Εριχθόνιος
Ο Εριχθόνιος ήταν μυθικός βασιλιάς της Αθήνας. Ήταν γιος του Ηφαίστου και της Αθηνάς, και συχνά απεικονίζεται σαν μισός άνθρωπος και μισός ερπετό. Όταν έγινε βασιλιάς της Αθήνας, προώθησε την λατρεία της μητέρας του.
Η ιστορία του Εριχθόνιου συγκαταλέγεται σε ένα σύνολο πολλών μύθων που ως στόχο τους είχαν να αναδείξουν την πολιτική υπεροχή της Αθήνας έναντι της υπόλοιπης Ελλάδας, έχοντας ως επιχείρημα ότι οι πρώτοι ηγέτες της ήταν «αυτόχθονες» δηλαδή προέρχονταν κυριολεκτικά «από την ίδια τη γη». Σκοπός ήταν να επικρατήσει η άποψη ότι οι ιδρυτές της Αθήνας δεν μετανάστευσαν από άλλες περιοχές, άρα η πόλη δεν όφειλε το μεγαλείο της σε άλλες πόλεις, αλλά πήγαζε από την ίδια.
Στις πιο πολλές εκδοχές του μύθου, η θεά Αθηνά επισκέφτηκε τον Ήφαιστο για να του παραγγείλει μια πανοπλία, εκείνος είχε μείνει μόνος επειδή τον είχε παρατήσει η Αφροδίτη, κι έτσι προσπάθησε να την κάνει δική του. Μια άλλη εκδοχή λέει ότι ο Ποσειδώνας στον διαγωνισμό του να διεκδικήσει την περιοχή της Αθήνας από την Αθηνά, έχασε και αποφάσισε να εκδικηθεί με το να ενθαρρύνει τον Ήφαιστο να βιάσει την Αθηνά. Η Αθηνά πολέμησε σκληρά για να κρατήσει την αγνότητά της με αποτέλεσμα, από την επαφή της με τον Ήφαιστο να λερωθεί μόνο ένα κομμάτι υφάσματος από το φόρεμά της που έπεσε στο έδαφος. Η γονιμοποίηση στη συνέχεια έγινε με τη βοήθεια της γης. Ο Εριχθόνιος λοιπόν γεννήθηκε από αυτήν την βίαιη ένωση των δύο θεών, ενώ το όνομά του υποδηλώνει ότι ήταν άνθρωπος από ύφασμα και γη.Εγγονός του Εριχθόνιου ήταν ο Ερεχθέας που με τη σειρά του είχε δισέγγονο τον Αιγέα, πατέρα του μεγαλύτερου ήρωα της Αθήνας, τον Θησέα.
Μετά τη γέννηση του Εριχθόνιου, η Αθηνά τον έκρυψε μέσα σε ένα σκεπασμένο καλάθι, ίσως μαζί με ένα φίδι, και το εμπιστεύτηκε στις παρθένες κόρες του Κέκροπα (που ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Αθήνας). Οι οδηγίες της προς εκείνες (Έρση, Πάνδροσο και Άγλαυρο) ήταν να μην κοιτάξουν μέσα στο καλάθι. Εκείνες όμως κρυφοκοίταξαν και είδαν ένα μωρό τυλιγμένο με ένα φίδι. Επειδή παρέβηκαν τη θέληση της θεάς, ο μύθος λέει ότι της σκότωσε το φίδι ενώ σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή τρελάθηκαν και έπεσαν από την κορυφή της Ακρόπολης.
Όταν μεγάλωσε ο Εριχθόνιος εξόρισε τον Κέκροπα και κατέλαβε το θρόνο. Ως βασιλιάς ανέγειρε το ξύλινο άγαλμα της Αθηνάς, το τοποθέτησε στο Ερεχθείο (όπως ονομάστηκε αργότερα) και ίδρυσε τα Παναθήναια. Κατά τη διάρκεια των Παναθήναιων, παρθένα κορίτσια οι «αρρηφόρες κόρες» αναπαριστούσαν το μύθο, μεταφέροντας σκεπασμένα καλάθια που περιείχαν ιερά αντικείμενα από τον Παρθενώνα σε μια υπόγεια σπηλιά στο άλσος της Αφροδίτης.
Λέγεται επίσης ότι ο Εριχθόνιος εφηύρε το κλειστό άρμα (ίσως για να κρύβει το φιδίσιο κάτω μισό του). Αργότερα χαρακτηρίστηκε ως ο αστερισμός του Ηνίοχου. Επάνω στο χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς του Παρθενώνα, ο Εριχθόνιος παρουσιάζεται σαν φίδι, το οποίο κρύβεται πίσω από της ασπίδα της θεάς. Οι περισσότερες πληροφορίες για τον Εριχθόνιο μας έρχονται από τον Ρωμαίο γραμματικό Υγίνο και τον Παυσανία.