Αριάδνη
Η κόρη του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα και της Πασιφάης, η Αριάδνη έπαιξε βασικό ρόλο στη θανάτωση του Μινώταυρου από τον ήρωα της Αθήνας Θησέα. Ωστόσο, παρόλο που υποσχέθηκε ότι θα την παντρευτεί, ο Θησέας αργότερα εγκατέλειψε την Αριάδνη στο νησί της Νάξου.
Ο Θησέας έφτασε στην Κρήτη ως ένας από τους 14 νέους και νέες που έστελνε κάθε χρόνο η Αθήνα, ως φόρο αίματος για τη δολοφονία ενός Κρητικού πρίγκιπα. Όλοι τους γίνονταν θυσία στον Μινώταυρο. Το τέρας αυτό, μισό άνθρωπος και μισό ταύρος, ήταν αποτέλεσμα του αφύσικου ζευγαρώματος της Πασιφάης με τον λευκό ταύρο του θεού Ποσειδώνα. Κρατούταν κρυμμένος μέσα σε ένα παλάτι με πολύπλοκους διαδρόμους και κρυφά δωμάτια, που ονομαζόταν ο Λαβύρινθος και είχε κατασκευαστεί από τον αρχιτέκτονα Δαίδαλο. Κανένα από τα νεαρά θύματα δεν κατάφερε ποτέ να σκοτώσει τον Μινώταυρο ή να δραπετεύσει από τον Λαβύρινθο.
Το σχέδιο της Αριάδνης
Όταν η Αριάδνη είδε τον Θησέα, που μόλις είχε φτάσει στην Κρήτη, τον ερωτεύτηκε. Του υποσχέθηκε να του δείξει έναν τρόπο διαφυγής από τον Λαβύρινθο, αν εκείνος συμφωνούσε να την παντρευτεί και να την πάρει πίσω στην Αθήνα. Ο Θησέας συμφώνησε και η Αριάδνη του έδωσε έναν μίτο (κουβάρι) από σπάγγο (ή χρυσής κλωστής) που της είχε δώσει ο Δαίδαλος. Έχοντας δέσει την μία άκρη του κουβαριού στην είσοδο του Λαβύρινθου, άρχισε να το ξετυλίγει όπως προχωρούσε μέσα στους διαδρόμους. Έτσι ο Θησέας θα μπορούσε να ακολουθήσει προς τα πίσω τη διαδρομή προς την έξοδο, εφόσον κατάφερνε να σκοτώσει τον Μινώταυρο.
Όταν τελικά βγήκε έξω, η Αριάδνη οδήγησε τον Θησέα και τους υπόλοιπους Αθηναίους επιζώντες στο λιμάνι,
όπου επιβιβάστηκαν στο πλοίο του και σάλπαραν για την Αθήνα. Στο σημείο αυτό υπάρχουν διάφορες εκδοχές του μύθου για τη συνέχεια της ιστορίας. Στην πιο διαδεδομένη εκδοχή, το αθηναϊκό πλοίο έφτασε στο νησί της Νάξου, όπου η Αριάδνη αποκοιμήθηκε στην ακρογιαλιά. Ο Θησέας με τους συντρόφους του σάλπαραν αφήνοντάς την εκεί. Η Αριάδνη όταν ξύπνησε και διαπίστωσε ότι είχε μείνει μόνη εγκαταλειμμένη από τον αγαπημένο της, για τον οποίο είχε προδώσει την πατρίδα και την οικογένειά της. Παρόλα αυτά ο Διόνυσος, ο θεός του κρασιού, την είχε ερωτευτεί και κατέβηκε από το παλάτι του για να την πάρει γυναίκα του.
Παραλλαγές του μύθουΜια άλλη εκδοχή του μύθου λέει ότι ο ίδιος ο Διόνυσος διέταξε τον Θησέα να εγκαταλείψει την Αριάδνη, αφού ο θεός την είχε επιλέξει για νύφη του. Άλλες παραλλαγές της ιστορίας λένε ότι η Αριάδνη απελπίστηκε τόσο πολύ, όταν συνειδητοποίησε ότι είχε μείνει μόνη, που κρεμάστηκε. Μια ακόμα εκδοχή της ιστορίας αναφέρει ότι ο Θησέας και η εγκυμονούσα Αριάδνη οδηγήθηκαν μέσα σε έναν ανεμοστρόβιλο στην Κύπρο, όπου εκείνη τελικά πέθανε κατά τη διάρκεια του τοκετού.
Ιστορικό πλαίσιο
Η ιστορία της Αριάδνης και του Θησέα απεικονίζει την διαδικασία κατά την οποία η Αθήνα απελευθερώθηκε από την Κρήτη, που στα 1200 π.Χ. ήταν ηγετική δύναμη σε ολόκληρη την Μεσόγειο. Ο Αθηναίος Θησέας βάζει ένα τέλος στις απαιτήσεις φόρων και κερδίζει σαν έπαθλο την πριγκίπισσα για νύφη του.
Η ίδια η Αριάδνη, της οποίας το όνομα προέρχεται από τις λέξεις «άρια» και «αγνή», δηλαδή πολύ αγνή, ή πολύ ευχάριστη, για ένα διάστημα λατρεύονταν ως θεά της γονιμότητας στην Κρήτη και την ανατολική Μεσόγειο. Η ένωσή της με τον Βάκχο (Διόνυσο), που ήταν όχι μόνο θεός του κρασιού αλλά και του χορού, της διασκέδασης και της αφθονίας, φαίνεται να συνδέει τις πρώιμες Ανατολικές με τις νεώτερες ελληνικές θεότητες της ανανέωσης και της γονιμότητας. Στον «ΕΙΣ ΔΗΛΟΝ» ύμνο του Καλλίμαχου, που γράφτηκε τον 3ο αι π.Χ., περιγράφεται ένας κυκλικός χορός για την γονιμότητα όπου οδηγεί ο Θησέας. Και η Αριάδνη ίσως οδηγεί έναν τέτοιο χορό στην Κρήτη, επάνω σε ένα δάπεδο με σχέδια λαβυρίνθου, που κατασκευάστηκε από τον Δαίδαλο γι’αυτό το λόγο.
